Απόβλητο είναι κάθε ουσία ή αντικείμενο το οποίο ο κάτοχός του απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες αποβλήτων, τα οποία ανάλογα με τη φυσική τους κατάσταση διακρίνονται σε στερεά, υγρά και αέρια.
Τα αέρια απόβλητα (ή αερολύματα) περιλαμβάνουν κυρίως τα αστικά αερολύματα και τα αέρια απόβλητα από την μεταποίηση, συνήθως είναι στερεά πολύ μικρής κοκκομετρίας και χαμηλού βάρους, που μπορούν να μεταφερθούν μέσω του αέρα, αλλά και εκνεφώματα υγρών (οργανικών διαλυτών, οξέων και άλλων ουσιών) τα οποία παρουσιάζουν υψηλή τάση εξάτμισης. Τα κύρια συστατικά των αέριων αποβλήτων είναι το Μονοξείδιο του άνθρακα (CO), Διοξείδιο του άνθρακα (CO2), Οξείδια του Θείου (SOx) με σημαντικότερο εκπρόσωπο το διοξείδιο του θείου (SO2), Οξείδια του αζώτου (NOx) με συνηθέστερα το μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ) και το διοξείδιο του αζώτου (ΝΟ2), Υδρογονάνθρακες (HCs), Σωματίδια (PM10 δηλ. με διάμετρο μικρότερη των 10 μm) και το Όζον (Ο3). Ενώ οι κυριότερες πηγές των αερολυμάτων είναι οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας, η οικιακή θέρμανση, η κυκλοφορία των οχημάτων, τα διυλιστήρια, οι χαρτοποιίες, τα βαφεία, τα υαλουργεία, τα χυτήρια, οι µονάδες θερµής κατεργασίας ορυκτών (υδρύαλος – αλουµίνα), τα ξηραντήρια γεωργικών προϊόντων κ.α.
Τα απόβλητα που βρίσκονται σε στερεή κατάσταση αποτελούν τα στερεά απόβλητα. Στην κατηγορία των στερεών αποβλήτων ανήκουν τα αστικά απορρίμματα, τα βιομηχανικά απορρίμματα (π.χ. τα κενά συσκευασίας, τα άδεια βαρέλια, χαρτοκιβώτια, πλαστικά περιτυλίγματα), τα απόβλητα οικοδομικών κατεδαφίσεων, τα πετρελαιοειδή, τα απόβλητα κτηνοτροφικών και γεωργικών εκμεταλλεύσεων, τα απόβλητα των ορυχείων και των μεταλλείων, τα απόβλητα εκσκαφών (από ξηρά και θάλασσα), η ιλύς από την επεξεργασία αστικών λυμάτων και τη βιομηχανία, τα νοσοκομειακά απορρίμματα, τα ελαστικά και τα σκραπ κ.α.
Τα υγρά απόβλητα περιλαμβάνουν τα στερεά υπολείμματα τα οποία είναι διαλυμένα σε ένα υγρό μέσο (νερό ή κάποιο οργανικό διαλύτη) και αποτελούν σήμερα μια από τις κυριότερες πηγές ρύπανσης του περιβάλλοντος. Κύριες πηγές προέλευσης των υγρών αποβλήτων είναι τα οικιακά, τα αστικά και τα βιομηχανικά απόβλητα. Γενικά οι κύριοι ρύποι των υγρών αποβλήτων είναι τα οργανικά βιοαποικοδοµήσιµα υλικά, τα οργανικά μη βιοαποικοδοµήσιµα υλικά, θρεπτικά υλικά, τοξικές ουσίες (π.χ. θειούχα, τα χρωµικά, τα αρσενικικά άλατα, τα κυανιούχα, οι φαινόλες και τα παράγωγά τους, τα οργανοσφωρικά, το οργανικό θείο, τα αλογόνα), βαρέα μέταλλα, άλλα ανόργανα υλικα (π.χ. χλωριούχο νάτριο), παθογόνοι μικροοργανισμοί (π.χ. Escherichiacoli κ.α. Συγκεκριμένα τα σημαντικότερα συστατικά των αστικών και βιομηχανικών υγρών αποβλήτων είναι τα αιωρούμενα στερεά, το Βιοχημικά Απαιτούμενο Οξυγόνο (BOD5), το Χημικά Απαιτούμενο Οξυγόνο COD και το άζωτο.
Ενδεικτικός κατάλογος αναλύσεων υγρών αποβλήτων:
- Χημικά απαιτούμενο οξυγόνο (COD)
- Βιολογικά απαιτούμενο οξυγόνο (BOD)
- Ολικός οργανικός άνθρακας (TOC)
- Λίπη – έλαια
- Φαινόλες
- Ταννίνες - λιγνίνες
- Oλικό άζωτο (TN)
- Ολικός φώσφορος (TP)
- Ολικοί πετρελαϊκοί υδρογονάνθρακες (TPA)
- Νιτρικά / νιτρώδη
- Αμμώνιο
- Φωσφορικά
- Θειϊκά
- Χλωριούχα
- Ολικά στερεά (TS)
- Ολικά διαλυτά στερεά (TDS)
- Oλικά αιωρούμενα στερεά (TSS)
- Καθιζάνοντα στερεά (SS)
- Πτητικά στερεά (VS)
- pH
- Αλκαλικότητα
- Αγωγιμότητα
- Υγρασία
- Τέφρα
- Πτητική ύλη (LOI)
- Στοιχειακή ανάλυση (C, H, N, O, P)
- Θερμογόνος δύναμη
- Τεστ εκπλυσιμότητας
- Eκπλυσιμότητα μετάλλων από στερεά απόβλητα
- Χλωριόντα
- Μέταλλα (Na, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Cu, Pb, Cd, As, Cr, Ni, Zn)
- Polychlorinated Biphenyls (PCBs)
- Πολυαρωματικοί Υδρογονάνθρακες (PAHs)
- Volatile organic compounds (VOCs)